Նարմին Քամալ

Ես ծնվել եմ 1981 թվին, Բաքվում: Իմ մանկությունը համընկավ Սովետական Միության փլուզմանը, հայ-ադրբեջանական պատերազմին, և ժամանակի բռնություններն անդրադարձան ինձ վրա, ինչպես այն ժամանակվա բոլոր հայ և ադրբեջանցի երեխաների վրա: Եթե մեր մանկության լսած հինգ բառերից երկուսը «խաղալիք» և «հեքիաթն» էին, ապա մնացած երեք բառերը «հացի հերթ», «պատերազմ» և «անցումային շրջանն» էին: 2001 թվին ավարտեցի Բաքվի պետական համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետը, 2003-ին փիլիսոփայության պատմությունից ստացա մագիստրոսի աստիճան, այս տարի Ադրբեջանի Ակադեմիայի փիլիսոփայության և քաղաքական-իրավաբանական հետազոտությունների ինստիտուտում ավարտում եմ ասպիրանտուրան: Նաև հիշում եմ, որ ինչ-որ ժամանակ ավարտել եմ երաժշտական դպրոցի ջութակի յոթնամյա բաժինը: Իտալիայի Բոլոնիայի և Իսպանիայի Նավարրայի համալսարաններում մի քանի անգամ անցել եմ փիլիսոփայական կուրսեր և ամիսներ գիտական հետազոտություններ եմ արել: Այսինքն՝ ես այցելել եմ եվրոպական Կովկաս: Բերդիաևը գրել է, որ փիլիսոփայի վիճակը ողբերգական է, նա պետք է իր գործունեությունը սկսի իր մասնագիտության պաշտպանությամբ: Կովկասում մեր մասնագիտության պահանջարկ չկա, հետևաբար ես յոթ տարի լրագրող եմ աշխատել թերթերում և միջազգային տեղեկատվական գործակալություններում: Հիմա անգլերենի թարգմանիչ եմ: Իսկ փիլիսոփայությունը «քամու արտաքին երեսն է» (Պավիչ): Իմ վեպը՝ «Times Roman Az Lat», բանաստեղծությունների մեծ մասը և գիտական, հրապարակախոսական տեքստերը հրատարակվել են Ադրբեջանում, Թուրքիայում, Ֆրանսիայում, Ռուսաստանում, Վրաստանում և այլուր: Իմ երկրում ես «մեծ նարատիվների» (Լիոտար) դեմ պայքարող հեգնական, էպոտաժային, պոստմոդեռնիստական գրողների ճակատից եմ: Ինչո՞ւ դարձա գրող: Մանկությունից այնպիսի զգացողություն ունեմ, որ ինչ տեսնում եմ, լսում եմ, զգում եմ, պիտի բառերի վերածեմ: Մանկության ժամանակ այսպիսի խաղ ունեի՝ ինչ տեսնում եմ վերածել բառերի: Երևի այդ խաղը ուղղակի շարունակվում է: Իմ գլուխը այնպես է կառուցված, որ ես պետք է արտաբերեմ բառեր, այսինքն՝ ես նայում եմ բնությանը կամ գործարանին և չեմ կարող հենց այնպես նայել, ես պետք է դրանք բացատրեմ, ես պետք է դրանք անվանեմ: Իմ կարծիքով, գրականությունն ու արվեստը չպետք է լինեն ազգային գաղափարախոսության քարոզչության մեքենա: Ամեն տեսակի արտ-էքստրեմիզմը, ռոք երաժշտությունը, ձախ մտածողությունը, հայրերի դեմ որդիների ապստամբությունն ու հեղափոխությունը ինձ հուզող թեմաներ են: Հայաստանում հրատարակվող «Ինքնագիր» հանդեսում տպագրվելը ինձ համար մեծ նշանակություն ունի, դրանով ես ապստամբում եմ ուռա-հայրենասիրական մտածողության և նրանց դեմ, ովքեր գրականությունը վերածում են քաղաքականության ստրուկի: Ես ուզում եմ տեսնել սահմաններ չունեցող գրական համագործակցությունը:

Բնագրեր

Մի օր Աստված ներողություն կխնդրի մեզանից, երբ արդեն անտանելի կդառնան բոլոր էն խաղերը, որ խաղում է մեր գլխին կյանքը, ամենօրյա գույժն ու փորձանքը վիրավորանքը փոփոխությունները հանցանքը աղի արտասուքը սուտ...