Մորիս Բլանշո
2013-ին Ինքնագիր գրական ակումբը 2013-ին հրատարակեց Մարկ Նշանեանի թարգմանությամբ և վերջաբանով Մորիս Բլանշոյի «Վիպումներ» գիրքը: Այս գրքի վերջաբանից մի հատված. 1907ի ծնունդ էր։ Երբ մեռաւ 2003ին, ուրեմն շատ յառաջացած տարիքի (հակառակ իր տկար կազմին ու կեանքի զանազան հանգրուաններուն՝ իր կրած առողջական արկածներուն), իր դամբանականը արտասանողը Ժակ Դեռիդան էր։ Դեռիդան էր որ կը կրէր իր բառերով «բոլոր անոնց խօսքը որոնք հոս եւ այլուր սիրած են զինք, հիացած են անոր, զայն կարդացած են, լսած են, մօտեցած են այդ մարդուն զոր ամբողջ աշխարհին մէջ երկու կամ երեք սերունդէ ի վեր շատերս կը նկատէինք մեր ժամանակին մեծագոյն գրողներէն եւ մտածողնեէն մէկը, եւ ո՛չ թէ միայն այս երկրին մէջ»։ Բլանշոյ հրապարակին վրայ երեւցող հեղինակ մը չէր։ Իր առանձնացած կենցաղը, լրագրական աղմուկէն իր խորշանքը, պատկերի աշխարհէն խուսափելու իր սովորութիւնը, «բոլոր տարաձայնութիւններէն եւ բոլոր պատկերներէն, մշակոյթի բոլոր փորձութիւններէն եւ ընչաքաղցութիւններէն» հեռու մնալու իր որոշումը շուրջը հիւսած էին տարօրինակ լուսապսակ մը։ Ժողովրդական ըլլալու ձգտումը չկար իր մօտ, բացարձակապէս։ Իր մարզը գրականութիւնն էր, գրելը, գրականութեան տեսաբանութիւնը, գրականութեան գաղտնիքը։ Բայց քաղաքական մարզէն ներս եղած է միշտ ներկայ։ Ճիշդ է որ 1937էն ետք հետզհետէ դադրած է իր լրագրական գործունէութիւնը քաղաքական մամուլի էջերէն ներս, բայց իր խօսքը լսելի դարձուցած է պատերազմի տարիներուն գերմանական գրաւումի շրջանին, աւելի ուշ՝ Ալճերիոյ պատերազմին դէմ, ու անգամ մը եւս՝ 1968ի Մայիսեան յեղափոխութեան ատեն։ Այդ իմաստով՝ ծայրագոյն յանձնառութիւններու մարդն էր, որ գիտցած է նաեւ (նորէն Դեռիդայի բառերով) «ամենէն դժուար շրջադարձերուն ենթարկել ինքզինք», եղած է մէկը որ «վկայի դեր կատարած է միշտ, մեր մէջ հսկող վկայի մը», որուն անունը եղած է «ամենէն մօտիկ վկային անունը, բայց նաեւ չընկերակցող բարեկամին անունը»։