Ծննդեան գինը
Տարօրինակ մի վայր,
Գոյատեւման պարզ մի քայլ:
Ամէն օր մի ուրիշ քայլ,
Ամէն օր մի ուրիշ վայր:
Ու ընկերը հեռուից մի տող է գրում
Միթէ մոռացա՞ր այն աշխարhը…
Այն մեր մանկութեան վայրը
Ու կեանքի էութիւնը ինքնին է պատասխանում…
Հազար վայրերի միակ վայրն ես կեանքի
Ծննդեան վայրը մօր ցաւերի
Արեգակը առաջին լոյսի
Ծննդեան մեղեդին գալիք մահի…
Ու ստեղծում ենք նորից
Կամ դառնում ենք ապրող մի մահ
Հազարների ճակատագիր, ագահ սրտերի
Կորսուած ու խաւար միտքերի
Եթէ այս է նրա գինը…
Կոտրեցէ’ք այն իմ սիրտը
Մոռացէ’ք այն միտքերը
Թաղեցէ’ք այն մարմինը
Որ ապրի հոգին պարզութեան
Երազը մեր մանկութեան…
Սիրելիս
Ականակիտ աչքերդ աղբիւրի նման,
Կ՛ընդունին փոշիացուած ակը իմ սրտի:
Անմեղ այն լոյսը դաժան դաժան,
Կ՛ոգեւորէ քայլերը իմ կեանքի:
Անմաղելի գոյութիւնս դարձուցիր դղեակ ու գալուստ,
Իսկ թատերական շրջապատը մեր,
Մնաց մեռած կանոնագիր ու հագուստ,
Ողբերգական աղքատ ինքնութիւն ու անսիրտ տէր:
Մշտահոս ու յորձանուտ աչքերդ սակայն,
Սրբեցին սուտ ու յիմար ուղտապետը մեր գլխին:
Ախ սիրելիս,
Շքեղ գազանութիւնը քանդեց ժողովուրդի կերտիչ ուժը
Թող չի ջնջէ մեր խակ ու կրակ սէրը:
Ու՞սկից
Երբ քաղեցի նուռը քո առաջին,
Շուիի լսուող աշնան քամին փչեց իմ փակ աչքերին:
Ու քաղեցի երկրորդ նուռը այն կեանքի,
Որ փչէ յաւերժ քո ձայնը սրտի:
Ահա արթնցան նաեւ ծաղիկները քո երեսի,
Այն վերջին վարդերը պարող ու գունաւոր երազի:
Ամէնայն քաղցր,
Երգէ ինձ այն իմ առաջին մեղեդին բերքի,
Հունձքը այն նոր ու փոքրիկ սերմի:
Ու՞սկից են քո կարմիր ծիծերը խաղողի նման:
Ուտելիքը ու սնունդը մեր գունաւոր աշնան
Ու՞սկից են քո աչքերը նուշի նման,
Ուղեցոյցը ու կրակը իմ ձմրան:
Ահա արթնցաւ ձմեռը ցուրտ ու ցաւ
Այն եղանակը կեանքի եւ ուսուցիչը լաւ:
Ամենայն իմաստուն,
Նուագէ ինձ այն ձայները սպիտակ սարերի,
Ջուրի ու կեանքի աղբիւրները բոլոր աղբիւրների:
Ու՞սկից են քո ձիւնի փաթիլները
Արագիլի նման այն ճերմակ պատգամաբերները:
Ու՞սկից է լռութեան իմ ցաւը
Այն իմ տաք սենեակին մէջի մշակուածը:
Ահա հալած սառոյցը կայտառ միտքի
Կ’երգէ աճող բառերը մեր շարժող կեանքին:
Ամենայն սիրելիս,
Պարէ էական քո պարը կեանքի
Որ ցանեմ գարնան այն նոր սերմը անգին:
Ու՞սկից է ուժը այս ազատ եղանակի
Հոգին ճչացող եւ սիրող սրտի:
Ու՞սկից են գարնան այս երեխաները անգին
Այն գունագեղ ծաղիկները անմահ ու հին:
Ահա տեսէք արեւը բուժող ու տաք
Ամրան այս հզօր ուժը, լոյսը ու բառը յստակ:
Ամենայն երջանիկ,
Այսօր ես պիտի ցնծամ քո փառքին
Որ քաղես այն նուռը իմ կեանքիս կոչին:
Ու՞սկից են քո ձեռքերը քնքուշ
Հոգիս
Իմ Այնճարին
Այն օրը երբ մարդու հոգին կը սպաննէ զգացումներու երեխան,
Թող անաղօտ այգին ու անբիծ պարտէզը գոյութեան երգէ
Նոր այբբենարան:
Այն օրը երբ մահուան կապոցը նուիրեն ձեր կեանքին,
Թող կրակոտ շրթունքները սիրողին այց տան ձեր սրտի:
Այն օրը երբ վախի հզօր զօրքերը յարձակին,
Թող աշխարհի էութիւնը պարէ ձեր կողքին:
Այն օրը երբ կեղծաւորութեան պատերը դառնան ձեր տունը,
Թող քաջութեան խրճիթը վերածուի ազատութեան ամրոցի:
Այն օրը երբ քանդիչ գազանները հաջեն,
Թող չի վհատի ձեր սիրտը վսեմ:
Որովհետև երբ կու գայ ժամը անմեղ սիրո ու կեանքի,
Յաւերժ քաղցր կը մնայ Թուզը Թաքուն
Ու կանգնող թթենին կը մնայ կենակից այն կեանքին:
Ու տեսէք,
Շուտով կը ծնին նոր հերոսներ ու դիցուհիներ գեղեցիկ:
Ու տեսէք
Ինչպէս հոգին էական կը կերտէ մի նոր ուժ հաւաքական:
Օ՜հ ժողովուրդ…
Մեռած մարմինը չի բուժուիր,
Պոռացող ու լռող ղեկավարը ա՛լ չի տեսներ
Շուարած ու կորսուած ապրող մեր գոյութիւն։
Օ՜հ ժողովուրդ,
Ապրող ճանճերը նոյնիսկ կը սպաննեն,
Եթէ «ղեկավարները» ինքնին խաբեն,
Պայքարող ու վէրքերով լի մեր ինքնութիւնը։
Օ՜հ ժողովուրդ…
Դու ես քո վէրքը
Ցաւը
Եւ ղեկավարը։
Ապրող միակ մնացած յոյսը,
Պատասխանատու ինքնափոխ ասպարէզը…
Օ՜հ ժողովուրդ…
Համախմբուէ,
Որ ճանճերը
Վէրքը աւելի չպղծեն,
Ու մեր նորածինը չսպաննեն։
*
Հասկացայ…
Թէեւ հարցնում եմ՝ ինչո՞ւ
Ո՞րն է պատասխանը կեանքի
Թէ հարցումը ինքնին վախն է մահի
Թէկուզ նա չկայ, բայց ինչո՞ւ
Ա՛խ հիմա հասկացայ…
Նա երազն է յաւերժ ապրելու
Այո, այն մարդկային արցունքը
Որը դառնում է սրտի բռունցքը
իսկական ապրումը մեռնելու…
Ու հիմա հասկացայ…
Թէ ինչո՞ւ մի փոքր ժողովուրդ
Այսքան է ստեղծել,
Այսքան է կերտել,
Այսքան է ապրել…
Ու հարցնում եմ նորից, ինչո՞ւ
Միթէ ցաւն է
Միթէ վախն է ապրելու
Միթէ պայքարն է
Թէ մի թափառողի որդեակ…
Մահն է այն կեանքը…
Այն ստեղծող պահը
Ու հիմա նորից հասկացայ…
