Լուսինե Վայաչյան
Ծնվել եմ 1968 թ. մարտի 24-ին, Հայաստանի հեռավոր շրջաններից մեկում։ Ապրում եմ, փնտրում, ուզում եմ լինել երջանիկ։ Միայնակ կին եմ (կի՞ն), տասնվեցամյա հուրի-փերու մայր։ Անտուն ու անտաղանդ, անդեմ ու անկյանք, առանց ներկայի ու ապագայի, լավի ու վատի, չարի ու բարու, մեղքի եւ թողության՝ բավականին տարօրինակ ու պրիմիտիվ գավառական էակ եմ։ Դժվար, բայց հետաքրքիր կյանք եմ ապրել։ Ոչնչի համար չեմ փոշմանում ու չեմ ամաչում։ Բայց ստիպված թաքցնում եմ բոլորից` բացի ծնողներիցս։ Ծնողներս այդ ամենն իմանալով` ինձ չեն հարգում ու տանում են ինձ իմ հիմիկվա բուսական կյանքով, ինչպես մարդ տանում է առանց պոչի ճամպրուկը։ Բայց ծանր բեռ եմ, համ ինձ տանելն է դժվար, որովհետեւ պոչ չունեմ, համ էլ ափսոսում են դեն գցեն, որովհետեւ իրենց աղջիկն եմ։ Օր-օրի վրա օրերս էի սպանում, ինչ-որ բաներ կարդում, ինչ-որ մարդկանց հետ զրուցում ինտերնետով, վերջերս էլ սկսել եմ գրել։ Ինտերնետային ընկերս հավանել է նամակներիս ոճը ու որոշել, որ ես կարող եմ ստեղծագործել։Դե ես էլ սկսել եմ գրել իմ կյանքի պատմությունը՝ վախենալով, իհարկե, հետեւանքներից, բայց էլ ճար չկար, էլ խեղդվում էի երկերեսանի կյանքիցս, իմ անիմաստ բուսական գոյությունից։ Ես գրում եմ, որ ծնողներս ինձ լսեն, կարդան ու փորձեն հասկանալ։ Գրում եմ՝ տեղ-տեղ զարդարելով, որովհետեւ համ ուզում եմ զրուցել բոլորի հետ, ուզում եմ՝ տեսնեն ինձ, ինչպիսին կամ, ապրեն ինձ հետ, համ էլ փոքրուց սիրել եմ երեւակայել ու հնարել իմ երազած ֆանտաստիկ աշխարհը։ Գրականությունը հնարել են երազողները, որ անպատիժ խաբեն. դա մի կախարդական փայտիկ է, որ հնարավորություն է տալիս վերադառնալ անցյալդ ու մի հպումով ուղղել սխալներդ, մտադրություններդ դարձնում է առավել մաքուր, գործողություններդ՝ անվնաս։ Ու դու զգում ես, որ մաքրելով կյանքիդ վրա գոյացած տարաբնույթ օտարածին շերտերը՝ ինքդ էլ ես սկսում մաքրվել, ու կյանքդ սկսում է զարմանալիորեն վերափոխվել։ Երբեմն փոշմանում եմ, որ բացել եմ այս պանդորայի արկղը, բայց էլ չեմ կարողանում կանգ առնել։ Գրում եմ գիշեր-ցերեկ, ամեն ինչի մասին՝ առանց գնահատական տալու, առանց լավի կամ վատի։ Որոշ բաներ ստացվում են, ընկերս գովում է, ասում է՝ գրականություն է, ու ես այդ դեպքերում նայում եմ հայելու մեջ ու ինքս ինձ գոհ ժպտում, որովհետեւ ինձ թվում է, թե ես վերջապես գտել եմ կյանքում իմ տեղը, իմ նիշան, որտեղ ես ինձ լավ եմ զգում ու ինչ-որ պիտանի բան եմ անում, որը կարող է դառնալ գրականություն, եթե չմեռնի, եթե ընդունի ինձ ծնած, բայց այսքան տարի օտար եղած հայ հասարակությունը։ Երբեմն էլ քննադատում է, ու ես սկսում եմ ինձ թափ տալ, մոռանալ գովեստներն ու տքնել՝ գրականություն կերտելով, որը չափազանց բաց է, բացում է իմ աշխարհի դռներն ու հրավիրում ապրել ինձ հետ միասին իմ կյանքը։ Միգուցե մեկնումեկն իմ մեջ տեսնի իր մասնիկը, որն ստիպված է եղել ինձ նման թաքցնել, եւ ուրախանա, որ ես խոսում եմ իր լեզվով։