Հատուկ՝ «Ինքնագրի» համար
(Թովմաս առաքյալ, Հիսուս Քրիստոսի տասներկու առաքյալներից, մականունը՝
«Թերահավատ», ասում են՝ այն ժամանակ իր թաղերում հարգված տղա էր)
«Խաշն ի՞նչ էղավ, արա՛, է՜, առավոտ բարլուսով ուզում եք կատաղցնե՞ք, չեմ հասկընըմ… Թե՞ տեղը չեք բերըմ… Դավայ դե, այ մատուցող, արագացրա, սոված մեռանք, հազար գորձ ունենք օրվա մեջ, պարապ չենք, դավայ…
Էս քաղաքի օբյեկտները լրիվ հաբրգած են, ախպեր: Տենաս էսի ու՞մ օբյեկտն ա…
Ինչ էի ասըմ, է՜… մտիցս թռավ… Հա, ուրեմս, ինչ մեղքս թաքցնեմ, ախպեր, կասկածըմ եմ էս մեր Ուստին, կարող ա իսկականից ճշտով տղայա, բան չունեմ ասելու, հա, բայց իրա՛ ճշտով ա, աբշյագի ճշտից շատ ա փախած, հըմի ո՞նց վստահ ըլես՝ կանցավոյ ճիշտը իրանն ա՞, թե աբշյագինը… այ էսի հարց ա: Էլի որ, իրա ճշտին հավատալով՝ իրա հետևից էթըմ ենք, բայց հարցը չի վերանըմ, մընըմ ա ու մեկ-մեկ բգիս ա կայնըմ փիս արաղի պես: Խատյա լիչնը ես իմ վրա մեղք չեմ զգըմ, ախպեր, որտև գլխանց իրան ասել եմ՝ էս գորձի մեջ որ մըտնըմ եմ՝ մեջն ի՞նչ ունեմ, ուստա, ինքն էլ բա՝ հանգիստ էղի, ամեն բան լավ ա ըլելու: Ասեց, հա, բայց դե ու՞ր ա… Մտածըմ եմ՝ կարող ա՞ էս մեր ուստը ռոմանտիկ ա, ախպեր… Աչքիս, իրան ինչ-որ տոչկից կուտ են տալըմ՝ բանցընըմ են, ինքն էլ կուտը կերե՝ մեզի կրուտիտ ա անըմ… Ի՛, չհասկըցանք, կարող ա՞ էս գորձի մեջ վաբշե փող չի ըլելու… Էտի շատ աբիդնի կըլեր, ախպեր: Ուստին կարող ա իսկականից փող պետք չի, կարող ա իսկականից ֆազը մի քիչ ծռած ա, սուրբ հոգին էլ մեջը ֆռֆռում ա, բայց մենք միս ու արուն ենք, չէ՞, ախպեր… Էրեգ, օրինակ, ահագին փող էր հավքվել յաշիկի մեջ, աչքի պոչով տեսա, բայց վեկալավ, ախպեր, ոնց որ ինադու, տվեց սարի դոշին հավքված քրչոտներին՝ ժողովրդին, էլի, ասըմ ա՝ առեք, տարեք ձեր հըմար հաց ա-մաց ա, ձուկ ա-մուկ ա, սոված չմնաք: Խի որ սոված մնա՞ն ինչ… Դրանք սովածի սովոր են, հենց ուտելու տվիր՝ հաբըրգըմ են, նստըմ գլխիդ: Ստե են ասել՝ մենք քու հըմար, բա դու՞ ում հըմար, հը՞, այ ուստա… Չէ իսկականից, մի հատ ձեռներս անկեղծ ձևով դնենք սրտներիս, ախպեր, մենք իրա հըմար էս ինչքան վախտ ա անապատներով գընըմ-գալըմ ենք, հազար ձև դիշովի բազառների մեջ բազըռվըմ ենք, տո ամոթ ա ասելը՝ մեկ-մեկ նիզաշտո ծեծ էլ ենք ուտըմ, բա էտի մեզի սազըմ ա՞… Ուրեմս մենք հեչ, հա՞, մեզի կոպեկ չի հասնըմ, հա՞… Գլխներիս տակ փափուկ բարձ դրած՝ պահըմ ա, ախպեր, ասըմ ա՝ մի վռազեք, վռազողի մերը տղա չի բերըմ, դեմներդ երկնքի արքայություն կա, ասծու կողը նստել կա, հավերժական կյանք կա, բան կա: Չէ, չեմ ասըմ՝ վաբշե բացառվըմ ա, մեռնեմ ասծու զորությանը, ես ո՞վ եմ, որ էտի ասեմ… Համ էլ գիդամ, լսել եմ, հարգված տղեքը վախտին իրա վրով ասել են, որ գալու ա, ու ինքն էլ ոնց որ ինքն ա, էկել ա… ոնց որ… Հետո, ես չեմ տեսել, բայց ասըմ են էն ձենով Մկոն իրա կոշիկի կապը կապել ա, գլխին ջուր ա լցե, ղուշն էլ իջել ա ուսին… խատյա խամ ղուշ ա, ուր ասես կնստի, էտի ասնավանի չի … Բայց դե կարող ա, հա, բան չունեմ ասելու, թող տենց ըլի… Բայց դե… էտի ի՞նչ իմանաս, մինչև հաստատ չիմանաս, չէ՞… Մարդ ենք, կասկածըմ ենք, ախպեր, ասըմ են՝ աչքը տեսածից ա վախըմ, մեր աչքն էլ, թարսի պես, կյանքներս անցնըմ ա, ըտենց էլ կարգին բան չի տենըմ, ով գալի՝ ուզում ա վախցրած ըլնի, ախպեր, հեն ա՝ հռոմեացիները, զենքը վրները խփած՝ սաղ օր ահ տալով ֆռֆռում են… Չէ, էլի որ, մեռնեմ ասծուն, մի օր դեմներս կբերի… երևի… բայց դե էտի եսիմ երբ ու որդե, իսկ նաղդ դաժան կյանքը դեմներս ա, ախպեր, ապրուստի պրոբլեմ կա, օջախ կա, կնիկ-էրեխա կա, հեր կա, մեր կա վերջապես… Վա՛խ, մամա ջան, մեռնեմ սրտիդ, վերջի անգամ սկի չհասցրի թշերդ կարգին տրորեմ, ազիզ… Բա՛, սենց բաներ, ախպեր, ծնող կա, օջախ կա, շրջապատ կա… սաղ թողե՝ էշի պես գընըմ եմ սրա հետևից, ախպեր: Սֆթից կարգին տղայավարի բաներ էր ասըմ՝ ուտուշ-խմուշ, կայֆ-մայֆ, նանար-մանար… Հիմա հիշըմ եմ՝ չեմ հավատըմ, ոնց որ ի՛նքն ասած չըլի, բայց դե ասել ա, հեչ որ չէ՝ մի տասը վկա ունեմ, դաժը՝ տասնըմեկ, չնայած էն Հովոն սկի մարդահաշիվ չի… Չէ, մարդ ա, ախպեր, էն էլ ա ասծու տված, ըտենց չխոսանք, մեռնեմ ասծու ճշտին… Բայց դե որ աբշյագի ճշտով նայենք՝ աչքիս էս տղեքը հարիֆ են, ախպեր, էս Հագոփն ա, Հովոն ա, Անդրեն ա, Պետոն ա, Հուդոն… Չէ, Հուդոն չէ, էնի լավ էլ շուստրի ա, էն օրը աբշյագից ահագին փող շվցրեց, գիդար չեմ տենըմ, բայց որ տեսավ տենըմ եմ, ասըմ ա՝ սռոչնի փող ա պետք, Թոմո ախպեր, դու ջոգող տղա ես, քուր եմ պսակըմ, ծախս ա, բան ա, թող էսի մեր մեջ մնա, էլի, սրանց բերանը չընգնի… Ասի՝ ստուկաչ չեմ, ընգեր, արխային, բայց կարող ա՞ մենք քուր չունենք, ախպեր… Տուտժե բիթի ընգավ, հանեց ջեբից՝ կեսը ընձի տվեց: Չէ, Հուդոյի հոգին խորն ա, էտի հեռու կգնա, չնայած ուր էլ գնա՝ իմ վրով չի կարա անցնի, էտի ես եմ ասըմ, էս տղեն: Մի օր հարցրի՝ դու ուրդու՞ տղա ես, Հուդա ախպեր, խնդաց, աչքով արեց, բա՝ լավ տղեն ուրդու՞ց կըլի, ասի ի՞նչ իմանամ, ես միամիտ տղա եմ, ասեց՝ դու՞ ես միամիտ, ախպեր, ասի՝ լավ, էտի հըլա թողենք, բայց դու վսյոտըկի չասիր՝ ուրդու՞ տղա ես, ասըմ ա՝ հիմա հըլը վախտը չի, մի վախտ հետո կասեմ, ուրիշի չէ, բայց քեզ կասեմ: Չէ, կարգին տղայա ոնց որ, աչքիս՝ ջխտվելու ենք, բայց որ իրան հանկարծ սխալ պահեց՝ կքցեմ, մեկից մեկ, իմ դեմ խաղ չկա… Իսկ էն Պետոն շատ խնդալու իսան ա, ախպեր, էրեգ ասըմ ա՝ Ուստա ջան, որ պետք էղավ՝ կյանքս կտամ քու հըմար, չկասկածես: Սուտ: Խի կյանք տալը տենց հեշտ բան ա՞… Պրոստը մտնըմ ա ուստին, էլի: Դե լավ, աստված իրա հետ, ուզըմ ա, թող մտնի, կարող ա էտի իրան սռոչնի պետք ա, չդատենք, որ չդատվենք, ախպեր, լիժբը…
Խաշն ի՞նչ էղավ, արա, ի՛… Դավայ դե…
Ի՞նչ էի ասըմ… Հա, ուստի ասածների վրով, ասըմ եմ՝ իրա ասածներից մենակ ուտուշ-խմուշը մնաց, վասնավնոմ՝ խմուշը, բայց դե էտի հո ասնավանի չի՞, ախպեր, ես իմ մայլեն էլ իմ կայֆերը բըռնըմ էի ախպերության մեջ, խի իրա հույսին էի՞… Հըմի կասեք՝ Թոմո ախպեր, որ ըտենց ա, թող՝ գնա, ինչ ես կպե-մնացե… Չէ, էլի որ, բան չունեմ ասելու… Բայց դե էսքան ամագ եմ դրե մեջը, ախպեր, բա չտենա՞մ վերջն ինչ ա ըլըմ… բա իմ փա՞յը… Էլի որ՝ վերև աստված կա, ներքև՝ իրա տղեն, էտի գիդամ, խատյա՝ էլի հարց ա, բայց մի բան տոչնի գիդամ՝ վերև ըլի, թե ներքև՝ որդե ինչ ըլըմ ա՝ փողի ու վլաստի բազառ ա: Ինչքան էլ ասի՝ երկինք-մերկինք-բան, աչքիս մեր ուստը վլաստ ա վեկալելու, ու էտի թե ստացվավ՝ էդ վախտ կխփենք տասնոցին: Էրեգ մեկ, էսօր էրկու, քաղաք մտած-չմտած՝ փեդն առավ ու բառիգներին լարեց բազառից, ախպեր, ասեց՝ էսի իմ պապական տարածքն ա, ստուց ռադ էղեք: Ու էտի արդեն շատ լուրջ թեմա էր, էտի արդեն էն ա, որ զադնի տալ չկա, ստավկեն լրիվ ա դրե: Չեմ ասըմ՝ թագավոր կտան, բայց դե մի բան հաստատ կպոկի էս շուխուռի վրա, խոսքի՝ թեմի առաջնորդ, մարզպետ, եսիմ՝ համայնքապետ, վերջի վարյանտ՝ գյուղապետ… Իրան էս մոմենտով որ ասըմ եմ՝ ապուշցած նայըմ ա, վրոդի՝ էս ինչե՞ր ես խոսըմ, բա ես էդ մարդն ե՞մ… Բայց դե նատուրի ֆարմազոնութուն ա անըմ, թանգըցնըմ ա իրան, կյանք աբրած տղա ենք, ախպեր, կարող ա՞ չենք ջոգըմ… Չէ, ախպեր, մի վախտ էլ հըլը դիմանամ երևի… Արդեն իրեք օր ա Երուսաղեմ ենք մտե, սաղ քաղաքը շուխուռ ա, էսօր էլ թաքուն սխոդկա ունենք գիշերվա վրա… Չէ, իմ նյուխն ընձի դժվար խափի, մանրից մի լուս բացվըմ ա ոնց որ: Քյասար, էս գորձն աչքիս արդեն էփել ա, ու էս տոչկից ուստն էրկու ճամփա ունի՝ կամ կվախնան շուխուռից ու մի բան կքցեն ձեռը, կամ էլ, աստված ոչ անի, դուխները կհերիքի՝ կբռնեն ու կքաշեն փեդի, էդ վախտ… Էդ վախտ ես կթռնեմ, ախպեր: Ճիշտ ա, էդ Կայաֆը, Պիղատը-բանը ծանր դեպք են, բայց դե ես էլ հարիֆ չեմ, վախտով կթռնեմ, խի տենց բազառներից եմ թռե՞… Չէ, ռիսկի մոմենտը կա, բան չեմ ասըմ, բայց դե ճիշտ տղեն ճիշտ տեղում ու ճիշտ վախտին պըտի ռիսկ էլ անի, ուրիշ ձև չկա, սաղ կյանք հո սըկած չե՞նք աբրելու, մորս արև…
Արա՛, է՜… Բերըմ ե՞ք… Թե չէ եսիմ…
Բերին խաշը, ախպեր… Լավ էլ յուղոտ խաշ ա… աչքիս՝ տեղը բերին, ջոգին՝ ով-ուրդուց-ինչ-ոնց…
Էս արաղին հո ջուր չե՞ք խառնե, արա՛…
Դե, ինչ ասեմ, ախպերություն, որդե լավ տղա կա՝ իրա կենացը: Էհ, աստված ջան, թե կարաս՝ մեզի պահի, թե չես կարա՝ իջի մենք քեզ պահենք: Հանկարծ չնեղանաս, Մեծ Ախպեր, հումոր արինք: Բայց մի րոպե… կարող ա՞ Ինքը հումոր չի ջոգըմ… Վայ քու արա… էսի մտքովս չէր անցե… Դե լավ, ինչորիսա, մի ձև տակից դուս կգանք… Սաղ-ուրախ…»:
չկարողացա կարդալ: Անիմաստություն:
շատ մեծ հետաքրքրությամբ կարդացվեց ,ու շատ բազմիմաստ եր