Սպասեցիր մինչեւ աչքդ արեւի կուրցնող լոյսին վարժուէր, եւ տեսնէիր վերջապէս, որ դուն ալ հոն էիր, կարաւանին մէջ, մեծ պապայիդ քովը. կը քալէիր:
Քրիստիան Բատիկեան
Ըսին որ կենսագրական մը պիտի գրեմ «Ինքնագիր»ին համար. ինքնակենսագրութիւն մը: Իսկոյն շուարեցայ. ի՞նչ գրեմ, արդեօ՞ք ապրած եմ կեանք մը, որ կրնայ հետաքրքրական ըլլալ մէկու մը համար: Սկսայ խորհիլ, թէ ինչ գրեմ, պրպտեցի տոհմիս պատմութիւնը, հոն ուշագրաւ բան մը գտնելու համար, եւ ինչպէս իւրաքանչիւր բարխիղճ հայ, բնականաբար, կեցայ ցեղասպանութեան նիւթին վրայ: Վերջերս ձեռնարկի մը ներկայ էի, ուր բանախօսն ըսաւ, թէ իրականին մէջ 1915-ին մեր կորուստը մէկ ու կէս միլիոն հայ չէր, այլ՝ աւելին: Եթէ ընդունինք, որ այն ատեն ազգին ճիշդ կէսը ջարդուեցաւ, ուրեմն պիտի ընդունինք, որ այսօր աշխարհին վրայ, ջարդը չըլլալու պարագային, ոչ թէ տասը, այլ՝ քսան միլիոն հայ պիտի ըլլար: Կը ստացուի, որ կորուստը ոչ թէ մէկ ու կէս միլիոն էր, այլ այնչափ, որչափ որ հայ կայ հիմա: Հետեւաբար, մեզմէ իւրաքանչիւրն իր alter-ego-ն ունի հոն՝ ժամանակի եւ տարածութեան միջեւ տեղ մը, որ չծնաւ երբեք, բայց որ իր ուրոյն կեանքը կ’ապրի: Այս գաղափարն իսկոյն տուաւ պատասխանը բոլոր այն հարցերուն, որ տանջած են զիս ողջ կեանքիս ընթացքին. ուրեմն ես մինակ չեմ, ես մէկը չեմ՝ երկու եմ, եւ գոնէ իմ պարագայիս, իմ alter-ego-ս կ’ապրի ոչ թէ տեղ մը ժամանակի եւ տարածութեան մէջ, այլ՝ իմ մէջս: Ուրեմն հոսկէ կու գայ անձիս սոսկալի երկատուածութիւնը, որովհետեւ, այդ միւսը, եղբայրս ըլլայ, կամ նոյնինքն ես, չափազանց տարբեր է ինձմէ (կամ ես՝ իրմէ): Մէկ մարմինին մէջ ապրած ըլլալով, սակայն, տարբեր կենսագրականներ ունինք, եթէ մեզմէ մէկը ծնած է, ըսենք, Պոլիս, միւսը կրնար ծնած ըլլալ Պուրքինօ-Ֆասօ կամ Երեւան: Յետոյ օր մը եկաւ, ասկէ քանի մը տարի առաջ, երբ այս երկու եսերս, պարագաներու բերումով, իրարու ձուլուեցան. եղայ արեւմտահայ մը արեւելահայ իրականութեան մէջ, կամ արեւելահայ մը՝ արեւմտահայ երազներու մէջ: Ուր կ’աւարտի ան, եւ ուր կը սկսիմ ես՝ չեմ գիտեր: Միայն գիտեմ, որ երկուքս ալ կը փափաքինք գրելու: Բայց ի՞նչու համար կը գրենք. հայ գրական շրջանակներուն մէջ բաւական տարածուած հարցում մըն է ասիկա, մանաւանդ վերջին տարիներուն: Օր չ’ըլլար, որ մէկը սա հարցումը չընէ՝ ի՞նչու համար կը գրես: Կայ նաեւ շատ տարածուած պատասխան մը. կը գրեմ, որովհետեւ չեմ կրնար չգրել: Սա վերջին կէտին վրայ խորհեցայ, եւ հասկցայ, որ դիւրաւ կրնամ չգրել: Ուրեմն ի՞նչու կը գրեմ (կամ՝ կը գրենք): Պատասխանը գտայ ուշ, եւ, ցաւօք, շատ վիպական չէր ան. կը գրեմ (-ենք), որովհետեւ ուրիշ ոչ մէկ բան ընել գիտեմ, ուրիշ ոչ մէկ բանի համար պիտանի եմ, եւ քիչ մը սարսափելի է գիտակցիլ, թէ կեանքս այդպէս պարապի պիտի երթայ: Անոր համար կը գրեմ: Այսչափ:
Բնագրեր
22/09/2016
Amazing Fantasy*
16/02/2016
Winter Soldier*
22/09/2015
Captain America
21/05/2015
ՀԱՅՐՈՒԹԵԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԸ
12/03/2015